Blog o prawnych aspektach rozwodu
  • Blog
  • O kancelarii
  • Kontakt
  • Szukaj
  • Menu Menu
Adwokat Bartosz Pręda

Niedostatek – kiedy mamy z nim do czynienia?

Niedostatek
Publikacja: 11 kwietnia 2020/1 Comment/Kategoria: Rozwód /Autor: Adwokat Bartosz Pręda

Niedostatek a alimenty

Niedostatek to poję­cie, do którego wprost odwołu­ją się przepisy doty­czące ali­men­tów. Pra­wo do ali­men­tów zależy częs­to właśnie od tego, czy określona oso­ba zna­j­du­je się w niedostatku, czy też nie.

Kiedy stwierdze­nie, czy dana oso­ba zna­j­du­je się w niedostatku, ma znacze­nie? Między inny­mi przy ali­men­tach od byłego małżon­ka (jeśli nie został on uznany za wyłącznie win­nego rozkładu poży­cia). Pon­ad­to również przy ali­men­tach od osób innych niż rodz­ice (czyli np. przy ali­men­tach od dzi­ad­ków, rodzeńst­wa, przy ali­men­tach przysługu­ją­cych rodz­i­com od dzieci, itd.)

Co należy rozumieć przez niedostatek?

W przepisach wprost nie zna­jdziemy odpowiedzi na to pytanie. Nie ma usta­wowej definicji niedostatku.

Na pod­staw­ie orzecznict­wa sądowego moż­na przyjąć, że z niedostatkiem mamy do czynienia wów­czas, gdy określona oso­ba, wyko­rzys­tu­jąc w pełni swo­je siły i możli­woś­ci, nie jest w stanie zaspokoić swoich uza­sad­nionych potrzeb.

Chodzi tutaj nie tylko o sytu­ację, gdy dana oso­ba nie ma żad­nych środ­ków utrzy­ma­nia. Wystar­czy, że nie dys­ponu­je taki­mi środ­ka­mi, by zaspokoić wszys­tkie uspraw­iedli­wione potrze­by. Niedostatek wys­tępu­je zatem również wów­czas, gdy oso­ba dys­ponu­je wprawdzie pewny­mi środ­ka­mi, ale są one niewystarczające.

Jeżeli niedostatek pole­ga na niemożnoś­ci zaspoko­je­nia tylko częś­ci potrzeb – ewen­tu­alne ali­men­ty, przysługu­ją w zakre­sie niezbęd­nym do pokrycia tych potrzeb.

Niedostatku nie moż­na zdefin­iować przez odniesie­nie do konkret­nych kwot niezbęd­nych do utrzy­ma­nia. Oce­na, czy mamy do czynienia z niedostatkiem, zależy bowiem od wielu indy­wid­u­al­nych cech oso­by uprawnionej.

Sąd Najwyższy defini­u­jąc niedostatek wskazał w wyroku z 5 maja 1998 r. (I CKN 95/98), iż:

niedostatek wys­tępu­je wtedy, gdy uprawniony nie może w pełni włas­ny­mi siła­mi, z włas­nych środ­ków, zaspokoić swych uspraw­iedli­wionych potrzeb. Potrze­by te to potrze­by tak mate­ri­alne jak i nie­ma­te­ri­alne, przy czym potrze­by każdego człowieka ksz­tał­tu­ją się inaczej. Oby­d­wa te rodza­je potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko ich łączne zaspoko­je­nie zapew­nia godzi­wą egzys­tencję. W takim kon­tekś­cie moż­na mówić o zaspoko­je­niu potrzeb uspraw­iedli­wionych, które każdy uprawniony powinien mieć zapewnione. Są one uza­leżnione od indy­wid­u­al­nych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozy­cji społecznej i doty­chcza­sowej stopy życiowej.

Wykorzystywanie sił i możliwości uprawnionego

Uprawniony tylko wów­czas może zostać uznany za pozosta­jącego w niedostatku, jeśli wyko­rzys­tu­je swo­je siły i możli­woś­ci, a mimo to nie jest w stanie zaspokoić swoich uspraw­iedli­wionych potrzeb.

Inny­mi słowy – nie może powoły­wać się na niedostatek oso­ba, która z włas­nej woli nie pracu­je. Oczy­wiś­cie chodzi o wypad­ki, gdy nie ma do tego żad­nych prze­ci­wwskazań. Uspraw­iedli­wione nato­mi­ast będą sytu­acje, w których ktoś nie pracu­je, z uwa­gi na zły stan zdrowia uniemożli­wia­ją­cy pod­ję­cie pracy. 

Niedostatek a posiadanie majątku

Gen­er­al­nie przyj­mu­je się, że nie pozosta­je w niedostatku oso­ba posi­ada­ją­ca majątek, który moż­na spi­eniężyć. W ten sposób może bowiem uzyskać środ­ki niezbędne do utrzy­ma­nia się. 

Nie jest to jed­nak reguła obow­iązu­ją­ca bezwzględ­nie. Orzecznict­wo wskazu­je wyjąt­ki od tej reguły. Nie moż­na m.in. wyma­gać sprzedaży rzeczy służą­cych zaspoko­je­niu pod­sta­wowych potrzeb (przykład­owo: mieszka­nia). Podob­nie – nie moż­na wyma­gać sprzedaży rzeczy, które pozwala­ją osią­gać dochód (np. narzędzi pracy).

W wyroku z 24 kwiet­nia 2018 r. (V CNP 22/17) Sąd Najwyższy stwierdz­ił, że: 

Z reguły nie moż­na mówić o niedostatku oso­by, która przez zby­cie swego majątku lub jego częś­ci mogła­by sama, i to na czas dłuższy, z włas­nych środ­ków zaspokoić swe uspraw­iedli­wione potrze­by. Regułę tę należy jed­nak stosować ze szczegól­ną ostrożnoś­cią, uwzględ­ni­a­jąc wszelkie okolicznoś­ci, m.in. stan majątkowy, położe­nie mate­ri­alne itd. oso­by, która w pier­wszej kole­jnoś­ci była­by (w razie niezby­wa­nia majątku) zobow­iązana do ali­men­tacji. Za zasadę ogól­ną moż­na przyjąć brak obow­iązku naruszenia przez uprawnionego sub­stancji rzeczy służą­cych do bezpośred­niego zaspoka­ja­nia jego potrzeb, których mógł­by dochodz­ić od zobow­iązanego. Uprawniony nie ma też obow­iązku narusza­nia sub­stancji, gdy­by sprze­ci­wiały się temu zasady współży­cia społecznego

MJP Adwokaci - Adwokat Głogów - strona internetowa

Jeśli chcesz porozmawiać o swojej sprawie lub powierzyć jej prowadzenie – umów się na spotkanie w kancelarii.

Dane kontaktowe znajdziesz w zakładce kontakt.

Tagi: usprawiedliwione potrzeby
Doceń i poleć nas
  • Udostępnij Facebook
  • Udostępnij Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Udostępnij Pinterest
  • Udostępnij LinkedIn
  • Udostępnij Reddit
  • Wyślij e-mail
https://adwokatglogow.pl/wp-content/uploads/2020/04/0011.jpg 1200 1800 Adwokat Bartosz Pręda Adwokat Bartosz Pręda2020-04-11 18:29:002020-07-05 00:08:20Niedostatek – kiedy mamy z nim do czynienia?
1 komentuj

Trackbacks & Pingbacks

  1. Alimenty od byłego małżonka – kiedy przysługują? - Adwokat Bartosz Pręda pisze:
    12 kwietnia 2020 o 18:32

    […] W takim wypad­ku ali­men­ty od byłego małżon­ka przysługu­ją wyłącznie wów­czas, gdy dru­gi małżonek zna­jdzie się w niedostatku. W osob­nym artykule opisałem kiedy mamy do czynienia z niedostatkiem. […]

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Mil-Jankowska Pręda Adwokaci Spółka Partnerska

Najnowsze artykuły

  • Mediacja w sprawie o rozwodMediacja w sprawie rozwodowej24 czerwca 2020 - 17:33
  • Dowody sprzeczne z prawemWykorzystanie w sprawie rozwodowej dowodów sprzecznych z prawem8 czerwca 2020 - 06:08
  • Prywatny detektyw w sprawie rozwodowejPrywatny detektyw w sprawie rozwodowej4 czerwca 2020 - 06:02
  • Dowody sprawa rozwodowaDowody w sprawie rozwodowej1 czerwca 2020 - 07:25
  • Załączniki do pozwuJakie dokumenty należy dołączyć do pozwu rozwodowego?27 maja 2020 - 12:39

Archiwum

  • Czerwiec 2020
  • Maj 2020
  • Kwiecień 2020

Kategorie

  • Procedura
  • Rozwód

Zobacz również:

Pomoc frankowiczom

Mil-Jankows­ka Prę­da Adwokaci Spół­ka Partnerska
Adwokat Głogów | Kance­lar­ia Adwokac­ka w Gło­gowie | ul. Szews­ka 7, 67–200 Głogów
Tele­fon: +48 666 580 580 | E‑mail: sekretariat@mjpadwokaci.pl | NIP: 6932180570

Scroll to top