Małżonkowie w procesie rozwodowym w celu udowodnienia drugiej stronie winy rozkładu pożycia małżeńskiego, coraz częściej korzystają z usług biur detektywistycznych.
Legalność pozyskiwania przez detektywa dowodów
W pierwszej kolejności należy wskazać, że co do zasady pozyskiwanie przez detektywa danych o osobie i przedstawienie ich w końcowym sprawozdaniu z wykonanych czynności nie jest działaniem bezprawnym. Wynika to przede wszystkim z przepisów ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych, która stanowi podstawę prawną działań detektywów.
Przepis art. 2 ust. 1 powyższej ustawy stanowi, że usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach w formach i w zakresach niezastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych na podstawie umowy zawartej przez wykonującego działalność gospodarczą w zakresie usług detektywistycznych ze zleceniodawcą. Natomiast zgodnie z art. 6 przedmiotowej ustawy detektyw przy wykonywaniu czynności, które zostały wyżej wymienione powinien kierować się zasadami etyki, lojalnością wobec zlecającego usługę i szczególną starannością, aby nie naruszyć wolności i praw człowieka i obywatela. Oznacza to, że detektyw jest obowiązany do wykonywania usług detektywistycznych w taki sposób, aby prawa i wolności jednostek nie zostały naruszone.
Końcowe sprawozdanie wykonanych czynności
Detektyw ma obowiązek sporządzenia końcowego sprawozdania z wykonanych w danej sprawie czynności, a następnie przekazania go wraz z materiałami dokumentującymi opis stanu faktycznego zleceniodawcy.
Sprawozdanie te obejmuje przede wszystkim wspomniany opis stanu faktycznego, a także datę rozpoczęcia czynności, określenie zakresu i przebiegu przeprowadzonych czynności oraz datę zakończenia czynności.
Sposób i skutek wprowadzenia danych zebranych przez detektywa do procesu
W postępowaniu w sprawie o rozwód detektywi najczęściej są powoływani jako świadkowie. Pozwala to sądowi zapoznać się z informacjami, które detektyw uzyskał w toku wykonywania zleconego mu zadania. Oprócz tego możliwe jest zawnioskowanie o przeprowadzenie dowodu z dokumentów w postaci zdjęć, nagrań oraz końcowego sprawozdania przygotowanego przez detektywa w ramach świadczenia usługi detektywistycznej.
Dzięki zeznaniom detektywa wykonującego w danej sprawie usługi detektywistyczne oraz końcowemu sprawozdaniu z podjętych czynności, sąd ma możliwość ustalenia, jakie konkretnie czynności weszły w zakres świadczonej przez detektywa usługi oraz poddania ostatecznej ocenie legalności pozyskiwania przez niego wykorzystanych w sprawie informacji.
Jak już wspomniałam na początku, co do zasady pozyskiwanie przez detektywa danych o osobie i przedstawienie ich w końcowym sprawozdaniu z wykonanych czynności, mimo naruszenia niektórych dóbr osobistych osoby, której zebrane informacje dotyczą, jest zgodne z prawem.
Zatem korzystanie z usług biura detektywistycznego ma dwie podstawowe zalety w stosunku do samodzielnego pozyskiwania przez strony dowodów (chociażby nagrywania rozmów), mianowicie legalność przedstawionych dowodów i ich niepodważalność. Trudno bowiem polemizować z dowodem w postaci zdjęcia lub nagrania przedstawiającego stronę postępowania w jednoznacznej sytuacji. Dlatego też wprowadzenie przez małżonka do procesu informacji uzyskanych od detektywa, z reguły skutkuje przyznaniem przez drugą stronę przedstawionych okoliczności.